99% van Nederland is op de een of andere manier afhankelijk van Windows dus wordt Linux heel vaak naast Windows geïnstalleerd. Op voldoende snelle pc's past men steeds vaker virtualisatie toe.

Windows staat altijd op het C-station ofwel C-partitie. Meestal is er nog geen partitie voor Linux beschikbaar en moet daarom het C-station wordt verdeeld tussen Windows en Linux (middels partitioneren). Soms moet een andere partitie verkleind worden. Lees de handleiding eerst helemaal door. Werk rustig en bekijk het hele (beeld)scherm nog eens voor u uw keuze bevestigt. Als voorbeeld van een distributie wordt hier Ubuntu besproken. De installatie van andere distributies verloopt vaak globaal hetzelfde. Meestal worden er wat meer vragen gesteld en de volgorde kan anders zijn. Verder werken niet alle distro's met een cd die eerst opstart als live-cd waarna je mag gaan installeren. Bekijk de video hier en de screenshots hier

• Noteer de hoeveelheid beschikbare ruimte van het C-station. Ga na of u een moderne (sinds 2004) SATA harde schijf heeft.
• Defragmenteer het C-station zoals u dat regelmatig moet doen bij Windows. Dit is volgens Ubuntu niet nodig maar als je dat lang niet gedaan hebt, toch veiliger. De notatie voor C-station is bij Linux hda1 (=hard disk a, partitie 1) of sda1 (= moderne SATA disk a, par. 1). Bij Vista kunt u nu de partitie verkleinen
• Stop de install-cd in de pc en herstart die. Op het eerste scherm is "Start or install" al geselecteerd en de live-cd zal automatisch starten als u even wacht. U kunt eerst de cd controleren, de kans is klein dat u fouten op de cd zult vinden maar u kunt uzelf veel ellende besparen. Druk voordat de live-cd vanzelf start op de F2-toets en selecteer met de pijltjestoetsen "Nederlands". Start daarna de live-cd op (Nog een keer ENTER).
• Na enkele minuten kunt u de live-cd gebruiken, programma's proberen en hardware testen. Om te installeren klikt u op het "Install"-icoon. Wacht nu geduldig op het eerste venster met Stap 1.
• Stap 1: Kies “Nederlands”.
• Stap 2: De tijd en de plaats (Amsterdam) zijn meestal al goed ingesteld.
• Stap 3: Geef uw type toetsenbord op. Dit is meestal "Nederlands" of “Amerikaans-Engels” of "US-English" (als u wilt met "Dead keys" zodat u net als bij Windows gemakkelijk accenten, etc kunt zetten). Controleer de keuze met enkele toetsen zoals @ ) ( : ". Met dead keys geeft "e, ë en met ~ en ' maakt u accenten. Drukt u na " of ' op de spatiebalk, een medeklinker of tweemaal op datzelfde teken dan krijgt u het teken zelf. Let op de kleine verschillen bij de keuze van spatiebalk, etc.
• Stap 4: Kies "Grootte van hda1 (of sda1) aanpassen" (dit is het C-station of C-drive waar Windows staat; geef met de schuifbalk aan hoeveel ruimte u aan Linux wilt geven, minimaal 4 Gb bij Ubuntu) of “Schijfindeling handmatig bepalen” (als u Vista heeft en dus (zie boven) al vrije ruimte hebt gecreëerd of een andere partitie voor Linux wilt gebruiken; zie onder). (Als u alleen Linux op u pc wilt, kiest u hier “Volledige schijf wissen..,”. ). Klik op "Verder/OK". Het komt steeds vaker voor dat de fabrikant het wat moeilijker maakt om Linux te installeren omdat alle vier de primaire partities al door Windows gebruikt worden. In dat geval moet de van de inhoud van één van de primaire partities een backup gemaakt worden. Vervolgens maakt u van deze partitie een zg. extended partition, en in die extended partitie maakt u logische partities. In één daarvan zet u de backup terug. De andere gebruikt u voor linux.
• Stap 5: Hier kunt u per gebruiker bepaalde instellingen van Windows overnemen. U maakt dus extra gebruikers aan in Ubuntu. Als u dat later niet bevalt kunt u ze weer verwijderen.
• Stap 6: Vul uw naam, gebruikersnaam, wachtwoord en naam voor de computer in. Gebruik hiebij de TAB-toets. Dit worden de gebruikersnaam en het wachtwoord van de beheerder. Als u niet verder kunt dan heeft u niet alles ingevuld of niet twee keer hetzelfde wachtwoord ingevuld.
• Stap 7: U kunt alles nog eens rustig bekijken. Er is nog niets geïnstalleerd. Controleer of er een swap-partitie gemaakt wordt en of hda1 of sda1 nog steeds voor Windows gereserveerd is. Als u een moderne SATA-schijf heeft moet er sda staan anders hda. Linux komt meestal op hda5 of sda5 te staan. Misschien had u nog meer partitities, die horen ook op het lijstje te staan. Wilt u stoppen, noteert u dan de belangrijke instellingen zodat u via internet of elders uw probleem kunt voorleggen. Klik op "Annuleren" als u wilt stoppen, op "Terug" als u nog wat wilt veranderen, of op "Installeren".
• De harde schijf wordt nu ingericht en beschreven. Dit kan afhankelijk van de pc 30 tot 200 minuten duren. Daarna verschijnt er een venster met de vraag of u wilt herstarten.
• De cd-romlade opent. Verwijder uw install-cd en druk op ENTER. Uw computer wordt nu opnieuw opgestart. De eerste keer duurt dat wat langer.
• Na 5 tot 15 minuten krijgt u een inlogscherm. Vul uw gebruikersnaam (+ENTER) en wachtwoord in. Uw Ubuntu-installatie is nu klaar voor gebruik!

Enkele opmerkingen en tips:

• Als de beschikbare ruimte op het C-station minder dan 4 Gb is moet u nog eens overwegen of u wel Linux wilt installeren of dat u eerst bestanden wilt verwijderen. U heeft in de praktijk ook minimaal 256 Mb werkgeheugen nodig. Linux kan op praktisch alle pc's geinstalleerd worden. De door Windows opgegeven groottes van partities wijken iets af van die door Linux. In sommige gevallen kan een speciale cd uitkomst bieden.
• Hoewel de kans dat het fout gaat kleiner is dan een jaar doorgaan met alleen Windows, kan een back-up in uw geval gewenst zijn. Het kan fout gaan door stroomuitval, door onvoldoende werkgeheugen of te trage processor (let op de systeemeisen) of door een beschadiging of vuil op de cd. De cd kunt u vaak testen voordat u met de eigenlijke installatie begint.
• Install-cd's zijn gemakkelijk te verkrijgen; o.a. tijdens nllgg-bijeenkomsten of via www.ubuntu-nl.org. Versies kunnen kleine verschillen geven.
• De internetverbinding dient voor het downloaden van de taalinstellingen. Dit kunt u ook later doen in "Language Support". Als u wilt controleren of internet werkt kunt u Firefox (wereldbolletje) opstarten. Rechtsboven staat een icoontje waarmee u een configuratiescherm kunt opstarten.
• Het verkleinen van de partitie is een belangrijke stap. Kijkt u goed of de opgegeven ruimten (ongeveer) kloppen met de waarden die u onder Windows vond. Tot hier kunt u de installatie nog afbreken. Ik ga er van uit dat u hier geen andere keuzes kunt of wilt maken dan het verkleinen van het C-station (hda1 of sda1) waar Windows al op staat. Bedenk van tevoren goed hoeveel ruimte u aan beide systemen wilt geven. U ziet de ruimte die Windows al inneemt en de totale ruimte. Daartussen moet u een waarde kiezen voor de ruimte die Windows nog krijgt. Kies liever geen waarde die maar vier Gb kleiner is dan de totale ruimte. Het verkleinen duurt even, dus denkt u niet dat de computer is vastgelopen.
• Heeft u bij Stap 4, partitioneren, "handmatig" gekozen dan kunt u nu bekijken hoe de schijf is ingericht en aangeven welke veranderingen u wilt. U selecteert eerst een partitie die u geheel of gedeeltelijk wilt gebruiken en rechtsklikt erop. Dan kiest u voor verkleinen of geheel vrijmaken (delete). Als u daar uw fiat aan geeft wordt er een "Unallocated"-partitie (niet-toegewezen partitie of vrije ruimte) gemaakt. Klik nu rechts op die partitie en kies "New". Meestal wordt een "logical partition" gemaakt met als filesystem "ext3" en aanhechtpunt "/". Noteer het nummer (bijv hda5).
• Als u wordt gevraagd wat de computernaam, uw naam, de beheerders/gebruikersnaam en het wachtwoord is, mag u uw fantasie de vrije loop laten. U kunt na de installatie alles behalve de gebruikersnaam van de beheerder weer gemakkelijk veranderen. Bedenkt u echter wel wat praktisch voor u is; bijv. korte (wacht)woorden als u langzaam typt of ze moeilijk kunt onthouden (wel minder veilig). Noteer wel alles! Het wachtwoord heeft u ook nodig voor alle taken die onder "Beheer" vallen.
• Na de installatie kunt u via Toepassingen/Applications > Programma's toevoegen/verwijderen of via Systeem/System > Beheer/Administration > Synaptic nog kiezen uit duizenden pakketten en die installeren. Dit kan via internet of vanaf een cd of dvd. Handig hierbij is de zoekfunctie waarin u (Engelse?) trefwoorden zoals “msn” of “astronomy” kunt gebruiken. Bij andere distributies staat al veel meer software op de installatie-cd's. Dit is een voordeel als u een langzame internetverbinding heeft. Voor Ubuntu zijn ook DVD's te koop.
• Deze handleiding voldoet niet bij bepaalde ingewikkelde of zeldzame hardwareconfiguraties of BIOS-instellingen! Had u geen problemen met de live-cd dan zult u daar geen last van hebben.

Na de installatie.

Na de installatie verschijnt bij een werkende internetverbinding vrij snel het bericht dat er updates zijn. Hoe ouder de distro hoe meer updates. U kunt ze allemaal installeren. In de Updatemanager kunt u instellen dat dit automatisch of handmatig moet gebeuren. Als u Firefox opent krijgt u vaak informatie over uw distro. Op de cd staat vaak geen software die gepatenteerd is. Wel kunt u door de links te volgen bij de methode komen om die wel binnen te halen.

Tips:

• Als u wat wilt installeren kijkt u dan eerst bij Toepassingen > Software installeren/verwijderen, dan bij Systeem > Beheer > Synaptic en dan bij "Help" op de pc of op Ubuntu-sites.
• Het komt soms nog voor dat een linuxexpert op internet een commando geeft. Kopieer dat, plak het in de Terminal (te vinden onder Hulpmiddelen) en druk op ENTER.
• Kijk ook even bij Systeem > Beheer > Taalondersteuning/Language support.
• Als u voorlopig de email op Windows wilt blijven binnenhalen, installeer dan toch de emailclient en vink "berichten ook op server achterlaten" aan. De berichten worden dan gekopiëerd en blijven dus bij de provider staan voor uw Windows-emailclient. U kunt dat ook aanvinken bij die Windows-emailclient. Vink dan bij een van beiden aan dat de oude post (bijv. 2 weken) verwijderd moet worden.